BELEVING: Limburgse tradities
Wil je alle gebruiken die we in kaart brachten bekijken?
Volg BELEVING op sociale media.
Of bekijk en lees de reportages op de website: www.volkskunde-limburg.be/beleving.
Samen met onze partners inventariseren we 100 actuele tradities, rituelen en gebruiken die leven bij lokale gemeenschappen in Limburg.
Dat zijn bijvoorbeeld: De ‘ossenfeesten’ voor 30-jarige ongehuwden, de Italiaanse heks Befana, de Kruidwiswijding in Elen, Nieuwjaar zingen in Tessenderlo en de opruimactie van de Ahmadiyya-gemeenschap. Maar ook: volkse remedies voor het bestrijden van wratten en mollen, de mei steken op een nieuw gebouw, volkssporten zoals het pagschieten in Alken en het beugelen aan de Maaskant, het ‘koeschijten’, lokale dialecten en de mijncitétaal in Genk en het cité-Duits in Eisden (Maasmechelen)…
Wil je alle gebruiken die we in kaart brachten bekijken?
Volg BELEVING op sociale media.
Of bekijk en lees de reportages op de website: www.volkskunde-limburg.be/beleving.
De tradities die BELEVING verzamelt, zijn immaterieel erfgoed. Dat is van alle tijden en mensen. Het zijn gebruiken, kennis en praktijken die we van vroeger hebben gekregen, vandaag actief beleven, en graag willen doorgeven voor de toekomst. Immaterieel erfgoed gaat mee met de tijd, verandert en evolueert met ons mee. Het zit in hoe we spelen en verhalen vertellen. In eetcultuur. In dans en muziek. Circus en carnaval, feesten en rituelen. In kweektechnieken en tuinieren. In de vaardigheden van de vaklui die (weten hoe ze) dingen maken. In het hart van de stad of aan de rand. Immaterieel erfgoed is overal. Immaterieel erfgoed zit ingebed in de levendige diversiteit aan mensen, culturele tradities en praktijken die onze samenleving rijk is: van oud en jong, van hier en ginder, van de stad en platteland, en in alle mengvormen die erbij zijn gaan horen.
Zaterdag 15 juni 2024 vond het slotevenement van BELEVING plaats. Want de verzameling van 100 levende gebruiken en tradities in Limburg is intussen afgerond. Om dit te vieren, organiseerden we een evenement om de vrijwilligers te bedanken, enkele tradities aan het woord te laten, te quizzen en samen gezellig na te kaarten over de culturele rijkdom van Limburg. Gastheer van dienst was schrijver, dichter, zanger en erfgoedkenner Rick De Leeuw.
De jachthoornblazers van de Lummense vereniging Horrido bliezen de namiddag op gang. Daarna volgde een panelgesprek waar de organisatoren een woordje uitleg gaven over het project. Luk Indesteege, voorzitter van het Limburgs Volkskundig Genootschap en initiatiefnemer van het project, sprak over de diversiteit aan gebruiken en tradities in Limburg. Pieter Neirinckx, coördinator van het project, sprak over de aanpak en het verzamelen van de 100 tradities en gebruiken. Hiervoor werden tal van vrijwilligers ingezet. Sarah Kaerts, stafmedewerker bij Werkplaats immaterieel erfgoed, gaf een woordje uitleg over het belang van het borgen en bewaren van ons immaterieel erfgoed.
Sam Stefani, vormingswerker Avansa Limburg, vertelde over de manieren om het project de wereld in te sturen. Zo zijn er vijf podcasts gemaakt over enkele van de in kaart gebrachte gebruiken. Beluister ze op Spotify via deze link, of onderaan deze pagina.
Daarnaast ontwikkelde Avansa een vormingspakket. Verenigingen, cultuurorganisaties, lokale besturen en andere geïnteresseerden kunnen deze vorming aanvragen voor hun publiek.
Limburgers komen graag samen om te feesten, te smullen, te spelen of te genieten van muziek en dans. En overal vinden we daarin tradities en gebruiken. Zowel van vroeger als van nu. Denk aan versierde huizen, koeschijten, ‘Jos is os!’, eten maken (en samen opeten), kermissen, zeepkistenracen, vieringen, processies, volksspelen, dialecten, …
Tijdens deze workshop kom je meer te weten over deze Limburgse tradities en gebruiken die in kaart werden gebracht door BELEVING. Samen wisselen we hierover van gedachten. Ten slotte testen we je kennis in een quizje. Misschien ga je met een kleine prijs naar huis!
Wil je deze workshop organiseren bij jouw vereniging of organisatie?
Klik hieronder voor meer informatie.
Aansluitend vertelde vrijwilligster Reinhilde over de interviews die ze deed met verschillende erfgoeddragers. En Bart van de jachthoornvereniging vertelde over zijn vereniging. Tussendoor speelde Pascale enkele stukjes folkmuziek samen met Luc, een van haar leerlingen. Zij is ook een van de geïnterviewden, en muzikante van Naragonia.
Vervolgens bracht ‘draaiende derwish’ Serdar van het Rumi Centre in Leopoldsburg een traditionele soefidans. Een gebruik dat ongeveer 800 jaar geleden ontstond in de schoot van het soefisme, een stroming in de islam.
Daarna was het tijd voor een korte quiz. Na het indelen van de groepjes, met dierennamen, volgden 15 vragen over Limburgse tradities en gebruiken. Rick en Sam leidden het geheel in goede banen. Het groepje met, toevallig, groepsnaam ‘Leeuw’ won de quiz. Als prijs kregen ze elk een handgemaakt mandje van mandenvlechter Frans Davids uit Dilsen-Stokkem.
Vervolgens mocht tonprater (of ‘buuttereedner’) Roger Schepers een komische act brengen. Ten slotte volgde een speciale wedstrijd. De Italiaanse vereniging ‘Sapore e Amore’ organiseerde een wedstrijd ‘spaghettislurpen’.
Zes deelnemers namen het tegen elkaar op. De opdracht? Om het snelst een bord spaghetti (mét saus) leegslurpen zonder je handen te gebruiken. Gelukkig waren er servetten ter beschikking! De wedstrijd werd gewonnen door Pieter, de trekker van ‘Beleving’. Hij stond zijn prijs grootmoedig af aan de jongste deelnemer (11 jaar).
Tot slot was het tijd voor Limburgse hapjes en drankjes. En nadat het honderdtal aanwezigen vertrokken waren, kon de opruimploeg al zwetend nagenieten van deze geanimeerde en gevarieerde namiddag.
We bedanken graag alle partners die samen van BELEVING een succes maakten:
BELEVING kreeg daarnaast een subsidie als Bovenlokaal Cultuurproject van de Vlaamse overheid.
