Minder spullen en meer geluk? Dat klinkt niet logisch. Het idee is tegengesteld aan hoe we hebben geleerd om gelukkig te zijn. Wie is er opgevoed met de gedachte dat je niet te veel spullen moet bezitten, geen groot huis moet hebben, kan rondrijden in een bescheiden auto, …? Waarschijnlijk niet velen onder ons. Nochtans is dat het uitgangspunt van het minimalisme.
Minimalisme?
Minimalisme betekent dat je wat je nodig hebt vermindert tot een minimum. Zo kan je je richten op de dingen die echt belangrijk zijn. Dit idee ontstond in Japan, maar intussen kennen we het hier ook. Misschien hoorde je ook al over consuminderen, en vraag je je af wat het verschil is? Consuminderen betekent dat we minder nieuwe dingen kopen, en meer spullen een tweede leven geven door ze te delen, ruilen of herstellen. Zo belandt er minder op de afvalberg. Consuminderen legt de klemtoon op ecologische duurzaamheid. Het Japanse minimalisme benadrukt ook de innerlijke voordelen. Wat doet leven met minder met ons? Word je een andere en betere persoon door minder te bezitten? Vind je gemakkelijker het geluk door te ontspullen? Leven met minder lijkt op het eerste gezicht vooral oppervlakkige voordelen te hebben. Maar op lange termijn zorgt het voor een meer fundamentele verschuiving. Want afscheid nemen van spullen is meer dan opruimen. Het is nadenken over wat echt belangrijk is in het leven.
De dingen die je bezit, nemen uiteindelijk bezit van jou
Waarom hebben we zoveel spullen verzameld? Ongeveer 10 000 jaar geleden waren we jagers-verzamelaars. Spullen hadden toen enkel een functioneel doel: aardewerken kruiken om voedsel in te bewaren, speren om te jagen, stenen werktuigen, … Maar in de loop der tijd gingen we meer en meer voorwerpen bezitten om een andere reden dan hun functionaliteit. Waarom? We gebruiken voorwerpen om anderen te vertellen hoe belangrijk we zijn. Maar deze voorwerpen kosten ons veel tijd, geld en moeite. We moeten ze onderhouden en ze nemen plaats in. Onze spullen vergen veel van ons. Of zoals Tyler Durden, het personage van Brad Pitt in de film ‘Fight Club’ (1999), zegt: “De dingen die je bezit, nemen uiteindelijk bezit van jou.” Onze bezittingen bepalen ons imago en onze identiteit. Aan de hand van onze spullen vergelijken we ons met anderen, wat leidt tot jaloezie en ons uiteindelijk ongelukkig maakt. Want onze waarde is niet de som van onze eigendommen.
Oneindige cirkel van kopen
Niet iedereen, maar toch velen onder ons hier in België hebben al wat ze nodig hebben. Toch hunkeren we naar meer spullen. Hoe komt dit? Waarom zijn we niet tevreden? Dat komt omdat we gewend raken aan de dingen die we hebben. Als je iets nieuw koopt, voel je je heel even gelukkig. Maar dat geluksgevoel verdwijnt hoe langer je het ding hebt. Tot het voorwerp dat je kocht na een tijdje helemaal niet meer nieuw en opwindend is, en je misschien zelfs begint te vervelen. Dan ga je over tot een nieuwe aankoop, en begint de cirkel opnieuw.
Diep in ons achterhoofd beseffen we dit wel. Toch gaan we ermee door. Waarom? Omdat we telkens opnieuw op zoek gaan naar de gelukzalige prikkel van een nieuwe aankoop. We willen dat dat gevoel blijft voortduren. Dus blijven we maar spullen kopen.
Meer tijd en geld
Stel je voor dat je radicaal afscheid neemt van de helft van je spullen. Dan win je tijd en geld. Want hoe minder spullen, hoe minder tijd en geld je moet besteden om ze te onderhouden en een plaats te geven in je woning. Minder bezitten betekent dat je geen groot huis nodig hebt om in te wonen. Waardoor je minder moet uitgeven aan woonkosten. En minder tijd kwijt bent aan huishoudelijke taken en zoeken naar dingen die je kwijt bent. Het cliché zegt: goed bestede tijd maakt gelukkig, niet goede spullen. En goed bestede tijd moet je niet meteen ‘nuttig’ invullen. Goed bestede tijd betekent soms ook dagdromen. Recent onderzoek in de neurologie toonde aan dat dagdromen delen van die van de hersenen activeert die we gebruiken voor zelfreflectie, oriëntatie en het geheugen. Kortom: meer tijd voor doelloosheid is goed voor ons brein!
Meer vrijheid
Minder spullen betekent ook meer vrijheid. De vrijheid om te verhuizen en een nieuwe levensstijl te kiezen. Meer financiële vrijheid, omdat je leven minder kost. En vrijheid van imago, hebzucht en jaloezie. Je vergelijkt je niet of veel minder met anderen. Waarom je druk maken over hoe zij je zien? Ervaringen laten zich veel moeilijker vergelijken dan spullen. Dus, als je stopt met vergelijken vind je jezelf en leef je vrijer.
Mentaal ontspullen
Niet alleen materiële spullen slorpen onze energie op. De hedendaagse mens moet een pak meer informatie verwerken dan honderd jaar geleden, met vooral de smartphone als grote boosdoener. Maar onze hersenen zijn in honderd jaar tijd niet sneller geworden, het is nog steeds dezelfde hardware. Toch moeten ze vaak in overdrive een massa informatie verwerken. Wat als we ook op dat vlak eens ontspullen? Alle junk-informatie, die we eigenlijk niet nodig hebben, negeren. Je bewustzijn verschuift zich automatisch naar binnen: je zal meer mentale energie hebben om je te focussen en te concentreren op jezelf zijn. Zo zorgt leven met minder voor meer mindfulness, of een bewuster leven in het hier en nu.
Less is more
Consuminderen of minimaliseren is geen doel op zich. Het is een manier om een betere focus te vinden in het leven. Door ons te ontdoen van de last van onze spullen, kunnen we ons gemakkelijker richten op de zaken die belangrijk zijn in het leven. Met dat idee gaan we aan de slag in het project Less is more. Samen met een groep enthousiaste deelnemers proberen we een half jaar te leven met minder. Kan je minder consumeren zonder aan levenskwaliteit in te boeten? Kan je je waardering voor een ander uitdrukken zonder cadeaus te kopen? Kan je genieten van het leven zonder te betalen? Vind je zo gemakkelijker de dingen die echt belangrijk zijn? Samen gaan we het experiment aan!
