En de winter is een perfecte tijd om ermee te beginnen!
Vogels kijken kan op verschillende manieren. Je kunt proberen zoveel mogelijk verschillende soorten te zien, maar dan wordt het echt een sport. De Duitse wetenschapsjournaliste Johanna Romberg kijkt naar vogels om het plezier, om de verwondering, omdat het ontspannend en leuk is. Dat maakt haar boek ‘De magie van vogels’ ook zo aanstekelijk voor mensen die van vogels houden of willen beginnen met vogels kijken.
Dat is om te beginnen natuurlijk vanwege de vogels zelf. Ze zijn mooi, grappig, wonderlijk en alleen al dat ze kunnen vliegen geeft een gevoel van vrijheid als je ernaar kijkt. Bovendien is ‘vogelen’ fijn omdat je ervoor naar buiten gaat en in mooie natuurgebieden komt. Je bent in beweging, zonder te overdrijven. Ook prettig: het is een hobby waar je weinig voor nodig hebt. Een verrekijker en een vogelboek, ‘and you are in business’. Je hoeft als vogelaar eigenlijk niet eens de deur uit, want juist de vogels in je achtertuin of op je balkon zijn geweldig om mee te beginnen.
Maar de belangrijkste reden dat vogelen gelukkig maakt, is dat het zo ontspannend is. Als je vogels kijkt, ben je met je aandacht bij die vogels. Je observeert, je luistert, je moet soms echt goed kijken om te bepalen welke soort je ziet. Maar dat betekent dat je je aandacht naar buiten richt, weg van je zorgen. “Je bent afgeleid van alles wat op je ziel drukt” zegt Johanna Romberg. “Iets heilzamers kan ik me niet voorstellen.”
Kom, probeer het uit! En begin vooral in de winter. Hier zijn enkele praktische tips van Johanna Romberg:
De winter is een ideale tijd om te beginnen met vogels kijken. Omdat de bomen kaal zijn, zie je de vogels veel makkelijker. En als je in de tuin of op je balkon een voederplek inricht voor vogels (vergeet ook het water niet) komen daar talloze vogels op af. Als ze naast elkaar zitten vallen de verschillen meteen op. Het is ook prettig dat je dan meemaakt hoe aan het begin van de lente de verschillende vogelsoorten terugkomen van hun winterverblijf. Als je ze een voor een leert kennen, is dat makkelijker dan als je pas begint in de lente wanneer ze allemaal door elkaar vliegen.
Kijken, goed richten en scherpstellen. Om behendig om te leren gaan met de verrekijker, kan je heel goed oefenen op koolmezen. Die vallen goed op in hun geel-met-zwarte jasje en ze zijn hyperactief. Dus het is echt een uitdaging om ze met je verrekijker te blijven volgen. Koolmezen zitten ook bijna overal, dus je hebt kans dat je ze gewoon in je tuin of op je balkon kunt observeren. Begin met een halve minuut een koolmees volgen en bouw dan langzaam op.
Wat vooral in het begin echt lastig is, is om vogelgeluiden van elkaar te leren onderscheiden. Dat is nog een reden om in de winter te beginnen: de natuur is stiller en vogels zingen niet zo door elkaar heen als in de lente. Maar hoe herken je bijvoorbeeld het gezang van een roodborstje? Het vogeltje herken je meteen, maar het geluid is een soort ‘zang zonder eigenschappen’.
De beste manier om vogels te leren herkennen volgens de ‘methode Romberg’: gewoon gaan zitten, stil zijn en luisteren. “Je moet het gefluit gewoon op je laten inwerken zoals een baby dat doet met de stemmen uit zijn omgeving: geconcentreerd maar onopzettelijk, zonder te proberen er iets opvallends uit te pikken. Het herkennen en verstaan gebeurt dan vroeg of laat vanzelf.” Zelf merkt ze dat het gezang in haar hoofd ‘geland’ is als het iets losmaakt, bijvoorbeeld als er beelden bij het luisteren op haar netvlies verschijnen.
Bij roodborstjes ziet ze een druppel water voor zich, lekker koel en heel helder, die haperend over het vensterglas naar beneden rolt. Het gezang van de fitis doet haar denken aan een blaadje dat langzaam naar beneden dwarrelt. Klinkt cryptisch, totdat je een keer in het bos loopt en het hoort!
Ik heb zelf het afgelopen jaar de verrekijker weer tevoorschijn gehaald en ik was echt blij met dit boek. Juist vanwege dat soort tips over hoe je vogels aan hun zang leert herkennen (iets dat ik altijd lastig vond). ’De magie van vogels’ volgt losjes de vogelgebeurtenissen gedurende een jaar. Na elk hoofdstuk krijg je zin om je verrekijker te pakken en naar buiten te gaan. En dan ben je trouwens niet de enige, want het vogelen is al een paar jaar bezig met een opmars. Geen wonder natuurlijk. Pak een verrekijker en een vogelboek en kijk uit het raam. ’t Geluk fladdert rond de voedertafel!
Door Anne Wesseling in opdracht van www.happinez.nl.
Op zaterdag 30 en zondag 31 januari vindt Het Grote Vogelweekend van Natuurpunt plaats. Tel de vogels in je tuin en stuur je gegevens door via deze website. Zo maak je deel uit van het grootste tuinvogelonderzoek in Vlaanderen.
Tot aan de lente organiseren we extra leuke (online) activiteiten en sturen we geluksmails om deze donkere periode door te komen. Schrijf je gratis in voor onze aparte wekelijkse nieuwsbrief vol boeiende artikels, tips en activiteiten.
