Collega Ellen is deze week op studiebezoek in Liverpool. Daar brengt ze, samen met Het Lezerscollectief, een bezoek aan The Reader Organisation. De bedoeling is om zo het 'Samen lezen' verder uit te bouwen.
Dag 1
Op een vroege maandagmorgen reizen we met de Eurostar naar Liverpool. Wij, dat zijn Dirk Terryn – stichter van het Lezerscollectief, Sieglinde – zij werkt voor het poëziecentrum en ik, Ellen, vormingswerker bij Avansa Limburg. Erik, bestuurslid van het Lezerscollectief zal ons in Liverpool vergezellen.
In Liverpool zullen we een studiebezoek brengen aan The Reader Organisation, een nationale organisatie die het Samen lezen (Shared Reading) in Engeland ontwikkelde en op de kaart heeft gezet. We hebben een druk maar interessant programma en hopen nieuwe inzichten op te doen en ons te laten inspireren. Bij Avansa Limburg willen we ook het Samen lezen verder in Limburg promoten. Samen met de Vlaamse evenknie van The Reader, het Lezerscollectief.
Als we in Liverpool aankomen dan merken we overal nog sporen van het Eurovisiesongfestival. Er hangt een fijne sfeer in de stad. We gaan nog even op ontdekking en morgen start het echte werk.
Dag 2
’s Morgens nemen we de taxi naar Calderstones Park, waar The Reader zijn thuisbasis heeft. Het is een prachtige plek. Het hoofdgebouw, The Mansion House, ligt in een groot park en is een plaats waar iedereen welkom is om iets te drinken, om te wandelen en natuurlijk om literatuur te beleven. Elke morgen om 9 uur wordt er een gedicht voorgelezen in de inkomhal. Er zijn dagelijks leesgroepen maar ook andere culturele activiteiten.
We worden verwelkomd door Kathy en zij neemt ons mee op ons een rondleiding. We leren dat The Reader Organisation uitgegroeid is tot een grote organisatie in het Verenigd Koninkrijk met 110 personeelsleden en meer dan 200 vrijwilligers. Hun motto: literatuur is een middel om een goed leven te leiden en ons leven betekenis te geven. Het connecteert ons met andere mensen en situaties.
Prof. Phil Davis wacht ons wat later op. Hij deed onderzoek naar de manier waarop mensen met autisme literatuur lezen en vergeleek dat met de manier waarop neurotypicals (mensen zonder autisme) dat doen.
De bedoeling van het onderzoek is om de vele vooroordelen te bestrijden dat mensen met autisme een beperkte emotionele wereld kennen, zich weinig kunnen inleven in de gevoelswereld van anderen en weinig sociale vaardigheden hebben. Boeiend.
In de namiddag nemen we deel aan een leesgroep in het ziekenhuis van Liverpool. Het is een groep van negen mensen met chronische pijn. Ze moeten regelmatig voor behandeling naar het ziekenhuis, maar ze komen ook elke week om te lezen. Het is heel herkenbaar: de mensen komen samen en lezen samen een kortverhaal en een gedicht. Ook wij doen dat zo in onze Samen lezen-groepen. Toch is het ook weer eens fijn om te zien hoe de magie van het Samen lezen hier ook weer werkt. Mary getuigt: “Ik voelde me heel eenzaam toen ik ziek werd. De dag dat ik voor de eerste keer deze ruimte binnenstapte om te komen lezen, was de beste dag van mijn lezen. Deze mensen hier zijn een tweede familie geworden.”
Daarna praten we nog even na over de groep en over de manier waarop The Reader samenwerkt met bibliotheken.
Dag 3
Een nieuwe groep Samen lezen opstarten is altijd een beetje spannend. Dat ervaren ze ook bij The Reader. Vandaag start een nieuwe Shared Reading-groep met anderstaligen. Ik ben heel benieuwd en ook een beetje sceptisch, want ook Avansa Limburg krijgt regelmatig vragen van andere gemeenten of samen lezen ook kan met nieuwkomers en vluchtelingen. We hebben tot nu toe altijd die vraag een beetje voor ons uitgeschoven, omdat we twijfelden of dit wel mogelijk was.
5 vrouwen hebben zich aangemeld en wachten in het café van The Reader. We vangen hen daar op en maken eerst wat kennis bij een kop thee. Er is iemand uit Marokko, Afghanistan, Iran, Soedan en uit Koeweit. Hun Engels is heel erg basic. Ik vind het heel herkenbaar allemaal. Na de thee gaan we naar the Reading Room. We lezen twee gedichten. Er moet veel vertaald worden en de deelnemers begrijpen zeker niet alles, maar er gebeurt ook hier weer iets magisch. Je ziet dat ze geraakt zijn door het gedicht. Heel fascinerend allemaal om dit te zien. Het lezen duurt hier maar een uurtje omdat het zo intens is.
Na de leessessie spreken we nog wat na over de ervaringen met anderstaligen van de Reader. Kathy belooft me volgende week te laten weten of deze vrouwen opnieuw zullen komen opdagen.
In de namiddag krijgen we nog uitleg van Grace over de effecten van samen lezen op mensen met dementie. En we wisselen uit hoe we omgaan met vrijwilligers en begeleiders. Hoe vormen we ze tot goede leesbegeleiders, hoe volgen we ze op en hoe trekken we de juiste mensen aan?
Op het einde van de dag nemen we moe maar met heel veel nieuwe ideeën en inzichten afscheid van Kathy en haar collega’s.
