Arianne is een alleenstaande moeder. Ze heeft vier kinderen in de lagere school en moet rondkomen met een beperkt budget. In het storytelling-project ‘De ideale school’, luisterden zij en andere ouders uit kwetsbare situaties naar elkaars verhaal. Heidi heeft ook ervaring met armoede, en is moeder van twee kinderen in het secundair onderwijs. Ze is vrijwilliger bij Welzijnsschakels, waar ze Arianne leerde kennen. Samen geven ze nu vorming aan oudercomités, om de ervaringen, verhalen en dromen van kwetsbare ouders te delen.
Arianne, vertel eens hoe jij je schooltijd ervaren hebt.
Arianne: Toen ik klein was had ik enkel mijn mama, onze vader was niet in beeld. Ik kom uit een gezin waarin iedereen zijn plan moest trekken. Het was geen warm gezin eigenlijk. Naar school gaan moest, maar ik ging niet graag. Ik hoorde er niet bij. Ik kon nooit eens naar vriendinnetjes gaan en kon hen ook niet thuis laten komen. Dat is niet fijn. Ik ben eigenlijk eenzaam opgegroeid. Op de basisschool werd ik uitgescholden. En dan ga je naar het middelbaar, en probeer je stoer te doen… Nu, je wordt er wel sterk van.
Wat zijn moeilijke momenten op school als je een beperkt budget hebt?
Arianne: Mijn dochter heeft een laptop nodig, ze moet huiswerk op de computer maken. Een nieuwe kan ik me eigenlijk niet permitteren. Ik ben er al een tijd voor aan het sparen. Zo’n aankoop gaat niet altijd direct. Er is op school wel een maximumfactuur, maar ik heb vier kinderen. Dus ik heb een vierdubbele maximumfactuur.
Wat betekende ‘De ideale school’ voor jou als deelnemer?
Arianne: Heel veel. Want ik dacht altijd dat ik de enige ben in zo’n situatie. Ik leerde mensen kennen die met dezelfde problemen worstelen. Dat geeft steun. Doordat ik mijn verhaal heb kunnen doen, is er een last van me afgevallen. Ik leerde ook om dingen op een andere manier aan te pakken. Ik was bijvoorbeeld altijd negatief tegen mijn kinderen. Nu ben ik vriendelijker en positiever.
Doen scholen genoeg voor kwetsbare kinderen en ouders?
Heidi: Ik denk dat ze veel proberen te doen, maar het is niet zo eenvoudig. Financiële steun helpt, maar armoede kan je niet wegnemen. Even belangrijk is de houding die de school aanneemt: openheid voor alle ouders. Dat mis ik in sommige scholen. Gewoon laten zien als school dat je open staat om in gesprek te gaan, of om naar oplossingen te zoeken. Zonder met de vinger te wijzen of te stigmatiseren. Dat kan al veel teweegbrengen.
Wat kunnen scholen en oudercomités veranderen?
Heidi: Aan scholen zou ik zeggen, geef van het begin een duidelijk overzicht van de totale kosten: materiaal, boeken, … En maak een afbetalingsplan mogelijk. Een tip voor oudercomités: sta gewoon al eens stil bij het feit dat er kwetsbare ouders zijn. Besef dat het voor sommige mensen niet zo gemakkelijk is. Je hoort soms: “Ga werken! Dan heb je geld!”. Maar het is niet omdat mensen gaan werken, dat ze voldoende inkomsten hebben. Neem nu eenoudergezinnen.
Als alleenstaande ouder van vier kinderen ga je bij wijze van spreken werken om de rekening van de opvang te kunnen betalen.
Arianne: Bovendien heeft armoede niet enkel te maken met een lager inkomen. Als je geen vrienden hebt, ben je ook arm. Weinig zelfvertrouwen hebben is ook een vorm van arm zijn. Daarom spreken we liever over mensen uit kwetsbare situaties, dan over armoede. Iedereen moet zich welkom voelen.
Hoe kunnen oudercomités kwetsbare ouders meer betrekken?
Arianne: Misschien kunnen ze laagdrempelige activiteiten organiseren. Zodat ouders elkaar beter leren kennen. Het hoeft niet veel te zijn, al is het maar samen een koffie drinken. Als je andere ouders kent, voel je je er meer bij horen.
Heidi: Dat gevoel hebben we wel vaker. Je snel bekeken voelen. Het is heel moeilijk om daar iets aan te veranderen.
Arianne: Dat blijft altijd.
Heidi: Je welkom voelen is heel belangrijk. De eerste schooldag doen ze bijvoorbeeld altijd een leuke activiteit met de kinderen. Misschien kan de school de ouders daarbij betrekken? Dan leer je van de eerste dag al andere ouders kennen, en is de stap rapper gezet om eens een babbeltje te slaan aan de poort.
Uit de verhalen van ‘De ideale school’ is een vorming ontstaan voor oudercomités. Jullie gaan deze zelf geven. Waarom?
Arianne: Omdat mensen dan iemand voor zich krijgen die het zelf heeft meegemaakt. Iemand die weet hoe kwetsbare ouders zich voelen.
Heidi: We vertellen in onze eigen woorden over wat we meemaken. Onze emotie is echt. Ik denk dat het zo gemakkelijker is om mensen die het moeilijk hebben te begrijpen, dan wanneer je erover leest in een boekje. Ik hoop dat vooroordelen op die manier verminderen. En vooral: dat onze getuigenis andere ouders uit kwetsbare situaties gemakkelijker de stap naar het oudercomité doet zetten.
Arianne: Ik vergeet nooit meer de eerste keer dat ik Heidi vorming zag geven als ervaringsdeskundige via Welzijnsschakels. Toen gingen mijn ogen open. Dat wil ik ook doen, dacht ik. Het effect dat zij bereikte bij de deelnemers… Wauw! Ik kreeg er zelf meer zelfvertrouwen door.
Heidi: Ik hoop dat dit project zo veel mogelijk mensen bereikt. Zodat ouders met veel kansen de dingen ook eens van de andere kant gaan bekijken. Dat ze op zijn minst bewust worden. En misschien zelfs rekening gaan houden met kwetsbare kinderen binnen hun oudercomité.
Avansa Limburg biedt, met de steun van Welzijnszorg, de vorming ‘De ideale school’ gratis aan. We gaan aan de slag met Arianne en Heidi als ervaringsdeskundige begeleidsters, en bekijken welke rol jouw oudercomité kan opnemen.
